Zapasy w błocie

autor zdjęcia: Spencer Platt

źródło: Getty Images/AFP

Hillary Clinton uskrzydlona poparciem

źródło: AFP

Donald Trump umie wskazać winowajców słabości Stanów Zjednoczonych

Lepsza grypa od tyfusu – mówią niektórzy komentatorzy, przekonani, że Hillary Clinton jest mniejszym zagrożeniem dla amerykańskiej demokracji niż Donald Trump. Ale kto wie, kto tu jest grypą, a kto tyfusem?

Do wyborów w USA zostały trzy miesiące, a kampania wygląda jak chyba nigdy przedtem w prawie 250-letniej historii kraju. A propos tego niezbyt długiego istnienia w historii: politykom w Polsce zdarzało się nieraz podśmiewać z krótkotrwałości amerykańskiej demokracji. „Myśmy mieli wcześniej elekcje królów, demokrację szlachecką, Konstytucję 3 maja, a te pętaki chcą nas pouczać...". System amerykański ma jednak to do siebie, że ma wmontowany – w konstytucji i w tradycji – system uczenia się i samokorekty.

Jest to bardzo rzadka cecha, przypisywana częściej komputerom niż systemom politycznym. Patrząc na rzeczywiście nie tak długą historię USA, można zaobserwować, że choć zdarzały się błędy, katastrofy, kryzysy – były one naprawiane, czasem po dłuższym czasie, ale rzadko powtarzane. Z tego doświadczenia bierze się dzisiejszy optymizm niektórych, że ktokolwiek zostanie wybrany na prezydenta – nie będzie to koniec demokracji. Dominuje jednak pesymizm.

Już od wiosny media komentowały, że Donald Trump mówi dziwne rzeczy, że daje się ponosić swemu temperamentowi, że popiera go część elektoratu, którą Richard Nixon nazywał milczącą większością, czyli głównie biali, niezbyt wykształceni mężczyźni o radykalnych poglądach, rzadko uczestniczący w wyborach, w miejscowej nomenklaturze określani mianem „rednecks" („czerwone karki", w domyśle – od pracy na roli) albo...